ย้อนรอยศิลปะชวา (Java Art)

       พระลักษมี  เป็นเทพีแห่งความอุดมสมบูรณ์ มีเกี่ยวข้องกับเพศหญิงและปทุมถันของนาง ด้วยเหตุนี้ เทพีนางหนึ่งจึงถือปทุมถันทั้งสองข้างของนางและมีรูสำหรับให้น้ำพุไหลผ่าน ปทุมถันแทนความเป็นแม่และความอุดมสมบูรณ์ต่อจักรวาล ส่วนน้ำที่ไหลผ่าน คือ เป็นน้ำมนต์ศักดิ์สิทธิ์ที่อวยพรให้แก่ผู้แสวงบุญที่มาอาบและดื่มกินน้ำ ที่มา : www.sac.or.th/databases/seaarts/th/sculptureth/อินโดนีเซีย/item/453-พระลักษมีที่สระน้ำเบลาหัน.html        เป็นศิลปกรรมที่มีรูปแบบของเครื่องแต่งกายพระเทวี ประกอบด้วยลวดลายขมวดม้วน และเครื่องเพชรพลอยจำนวนมาก รวมถึงลายกนกที่ประดับแผ่นหลัง ทั้งหมดนี้ล้วนแต่แสดงความเป็น “ชวาตะวันออก” ที่มา :http://www.art-in-sea.com/th/data/indonesia-art/east-java-art/itemlist/category/34-candi-belahan.html         สระน้ำเบลาหัน ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของเขาเปนังกุหงัน ซึ่งเป็นภูเขาศักดิ์สิทธิ์ในสมัยชวาภาคตะวันออก สระน้ำนี้เชื่อว่าเป็นที่ฝังพระอัฐิของพระเจ้าไอร์ลังคะ (Ailangga) สระน้ำมีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า รั...

จันทิปะนะตะรัน (Panataran)          จันทิปะนะตะรัน  ศาสนสถานที่ใหญ่ที่สุดของชวาภาคตะวันออก ตั้งอยู่ใกล้เมืองบลิตาร์ เป็นจันทิที่อุทิศให้กับพระศิวะ ศาสนสถานแห่งนี้สร้างสมัยราชวงศ์มัชฌปาหิต ที่มา : http://www.art-in-sea.com/th/data/indonesia-art/east-java-art/itemlist/category/39-candi-panataran.html        เป็นศาสนสถานที่ประกอบด้วยจันทิองค์ใหญ่ 1 องค์ และองค์เล็กอีกหลายหลัง แต่วางอย่างกระจัดกระจาย สถูปจะมีความแตกต่างจากจันทิภาคกลาง คือ เป็นสี่เหลี่ยมแคบๆ ดูเว้าเข้า ส่วนยอดลดหลั่นเป็นชั้นมากขึ้นและเรียวขึ้น  ที่มา : http://www.thaigoodview.com/node/190937?page=0,1         แผนผังของจันทิแห่งนี้คล้ายกับเทวาลัยในเกาะบาหลีในปัจจุบัน คือแบ่งออกเป็น 3 ลาน ลานด้านหน้าอยู่ทางด้านทิศตะวันตก ส่วนเทวาลัยประธานนั้นตั้งอยู่ด้านในสุดทางทิศตะวันออกติดกับเชิงเขา ลานชั้นแรกปรากฏฐานหินขนาดใหญ่ 2 ฐาน คงเคยรองรับอาคารโถงที่สร้างด้วยไม้ ฐานดังกล่าวนี้คงเคยรองรับอาคารไม้ที่ใช้สำหรับการทำพิธีกรรม ซึ่งตรงกับ Bale ...

 จันทิปรัมบะนัน (Candi Prambanan)             จันทิปรัมบานัน หรือจันทิโลโรจงกรัง (Loro Jonggrang) เป็นจันที่มีในศาสนาฮินดูที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในศิลปะชวาภาคกลางตอนปลาย สร้างขึ้นในราชวงศ์สัญชัยที่นับถือศาสนาฮินดูในราวพุทธศตวรรษที่ 15 และสร้างขึ้นหลังบุโรพุทโธเล็กน้อย ที่มา : http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/98/Prambanan_Trimurti.jpg          ความจริงปรัมบะนันเป็นชื่อหมู่บ้านแห่งหนึ่งทางตะวันออกเฉียงใต้ของบุโรพุทโธ ภายหลังนำมาเรียกจันทิที่ตั้งอยู่ในหมู่บ้านด้วย แต่ชาวพื้นเมืองส่วนใหญ่เรียกว่า “โลโร จงกรัง (Loro Jonggrang)” หมายถึง หญิงผอม อันมีที่มาจากนิทานพื้นเมือง และใช้เรียกแทนความหมายรูปแกะสลักนางทุรคาที่อยู่ภายในจันทิองค์กลางด้วย ที่มา:https://www.airpano.com/360DegreeVirtualTour.php?3D=Prambanan-Indonesia            เทวาลัยประกอบด้วย จันทิขนาดเล็กจำนวน 224 หลัง โดยล้อมรอบกลุ่มเทวาลัยประธาน ซึ่งอาจเทียบได้กับจันทิเซวูว่าซึ่งเป็นจันทิในพุทธศาสนาที่มีแผนผังแบบมณฑล ...

 บุโรพุทโธ (Borobudur)        จัดเป็นพุทธสถานขนาดใหญ่ที่สุดในศิลปะชวา  สร้างโดยราชวงศ์ไศเลนทร์ในพุทธศตวรรษที่ 14 เพื่อจำลองจักรวาลตามคติความเชื่อของพุทธศาสนามหายาน ที่มา : http://www.naryak.com/forum/files/posted_images/4/borobudur_byyak43.jpg           มีลักษณะคล้ายภูเขาที่แบ่งออกเป็นชั้นๆ รายล้อมด้วยระเบียงและสถูปจำนวนมากอย่างเป็นสัดส่วน ประกอบด้วยฐาน 5 ชั้น วงระเบียง 4 ชั้น และมีเขื่อนกั้นดินวงอยู่ภายนอก แต่ละชั้นมีบันไดทั้งสี่ทิศ ฐานชั้นล่างสุดไม่มีวงระเบียง แต่ดูเหมือนจะมีการทำขึ้นภายหลังเพื่อเสริมความมั่นคงแข็งแรงให้กับฐานเดิม ถัดขึ้นไปอีกห้าชั้น เป็นระดับชั้นที่มีระเบียงกั้นโดยรอบ ซึ่งระเบียงแต่วงประดับด้วยภาพแกะสลักมากมาย ชั้นเหล่านี้มีผังสี่เหลี่ยมจัตุรัสย่อมุม ส่วนเหนือขึ้นไปอีกสามชั้นมีผังวงกลมและมีสถูปตั้งโดยรอบ ชั้นบนสุด ประกอบด้วยสถูปใหญ่กึ่งกลาง 1 องค์ และสถูปล้อมรอบ 16 องค์ ชั้นถัดลงมา 24 องค์ และชั้นถัดลงมาอีก 32 องค์ รวมเป็น 72 องค์ สถูปเหล่านี้ถูกจัดวางอย่างสมส่วนและจัดระยะเท่าๆกัน แผนผังบุโรพุทโธ...

จันทิเซวู  ( Candi Sewu )   จันทิเซวู ถือเป็นจันทิในพุทธศาสนามหายานที่มีความซับซ้อนมากที่สุดแห่งหนึ่งในศิลปะชวาภาคกลาง สร้างโดยราชวงศ์ไศเลนทร์ที่นับถือพุทธศาสนานิกายมหายาน ที่มา : thelostempirethailand.com/gallery/the-lost-empire-ตอน-ความท้าทายสุดท้าย/    ประกอบด้วยจันทิองค์ประธานที่อยู่ตรงกลาง และจันทิบริวารจำนวนมากที่ห้อมล้อมองค์ประธานกลางในผังรูปสี่เหลี่ยม ซึ่งจันทิองค์ประธานนั้นอยู่ในผังกากบาท ส่วนจันทิบริวารมีลักษณะเป็นห้องเดี่ยวๆ  หลังคาสูงซ้อนเป็นชั้นๆ มีสถูปประจำประจำมุมทั้งสี่มุม มีประตูทางเข้าด้านเดียว และมีกรอบเป็นวงโค้งผายกว้าง ที่ปลายงอนขึ้น จันทิเหล่านี้นักวิชาการสันนิษฐานว่าเป็นการจำลองจักรวารที่เต็มไปด้วยที่ประดับของพระพุทธเจ้า พระโพธิสัตว์และเทพเจ้าในตำแหน่งต่างๆ ที่มา : www.sac.or.th/databases/seaarts/th/architectureth/อินโดนีเซีย/item/205-เรือนธาตุของอาคารประธานจันทิเซวู.html    เรือนธาตุขององค์ประธาน: จันทิเซวู  ประกอบด้วยเก็จจำนวนสามเก็จ คือ เก็จประธานและเก็จมุม เก็จประธานเป็นซุ้มกาล-มกรขนาดใหญ่ โดยมีหน้ากา...

ศิลปะชวา  ศิลปะชวาระยะแรกนั้นได้รับอิทธิพลจากศาสนาฮินดูและพุทธศาสนา หลังจากนั้นได้รับอิทธิพลศาสนาอิสลาม ทำให้ศิลปะช่วงหลังเป็นศิลปะอิสลาม โดยในเกาะชวานั้น ศิลปะอินเดียได้เข้ามามีบทบาทตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 12-16 โดยมีศูนย์กลางสำคัญอยู่แถบชวากลาง จึงเรียกว่า “ศิลปะชวาภาคกลาง” ในระยะต่อมา ราวพุทธศตวรรษที่ 16-20  ศูนย์กลางของเกาะชวาได้ย้ายไปยังภาคตะวันออกของเกาะ จึงเรียกศิลปะระยะนี้ว่า “ศิลปะชวาภาคตะวันออก” เพราะว่าเป็นศิลปะที่มีความเป็นพื้นเมืองสูง หลุดไปจากรูปแบบศิลปะอินเดียแต่ยังคงรูปแบบทางศาสนาฮินดูและพุทธอยู่ จันทิเซวู ที่มา : https://www.tripadvisor.nl/LocationPhotoDirectLink-g294230-d2140176-i166110626-Sewu_Temple-Yogyakarta_Java.html ศิลปะชวาภาคกลาง      สถาปัตยกรรมส่วนใหญ่รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดีย และที่ปรากฏอยู่มาก คือ จันทิ ( Candi ) เช่น จันทิส่าหรี ( Candi Sari ) จันทิปะวน ( Candi Pavon ) และศาสนสถานบนที่ราบสูงเดียง ( Dieng )  คำว่า “จันทิ” หมายถึง ศาสนสถานที่ใช้บรรจุอัฐิธาตุ หรือใช้เรียกเจ้าแม่กาลีหรือทุรคา เทพธิดาแห่งความ...